Anayasa Değişikliğine HAYIR Çağrısı

Rusya Federasyonu Anayasası Değişikliği ile İlgili Açık İtiraz ve Çağrı

Rusya Federasyonu Anayasası’na ilişkin 20 Ocak 2020 tarihinde Duma’ya sunulan ve ilgili süreçlerini tamamlayarak 22 Nisan 2020 tarihinde halkoylamasına sunulması planlanan değişiklik tasarısının bazı hükümleri kurumlarımız ve toplumumuz tarafından derin endişe ile karşılanmıştır. Son yıllarda anadillerinin seçmeli hale getirilmesi gibi yasalar ve uygulamalar ile kendini gösteren antidemokratik merkeziyetçi yaklaşımın bu değişiklik ile anayasaya taşınması, Rusya Federasyonu bünyesinde yaşayan halkların ve başta Çerkesler olmak üzere bu halkların Rusya dışında yaşayan soydaşlarının tepkisine yol açmıştır.

Öncellikle Duma’da tasarıya eklenen 68. Maddeye ilişkin değişiklikte yer alan “Rusya Federasyonu’nun devlet dili, onun bütün topraklarında, Rusya Federasyonunun eşit haklara sahip çok uluslu birliğine dahil olan, devlet-kurucu halkın dili olarak Rusçadır” ifadesi insan haklarına ve hukuka aykırıdır. Bu düzenleme ile anayasal olarak hem Rus halkı yegane “devlet-kurucu halk” olarak tanımlanarak diğer halklardan üstün bir konuma getirilmekte; hem de zaten resmi dil olan Rusça diğer halkların dillerinin üstünde asli bir konuma taşınırken diğer diller tali bir konuma indirgenmektedir.

68. Madde üzerinde yapılacak yukarıdaki değişiklik, federatif devlet yapısı ile çeliştiği gibi, ilk cümlesinde devletin meşruiyetini “Biz, Rusya Federasyonu’nun çok-uluslu halkı...” diyerek Rusya Federasyonu’ndaki tüm halklara dayandıran Rusya Federasyonu Anayasası’na da aykırıdır. Halkların eşitliği ve federatif yaklaşım bu anayasa hükmü ile büyük ölçüde ortadan kaldırılmakta, Rus halkı diğer halklara karşı “eşitler arasında daha eşit” bir konuma “de jure” olarak taşınmaktadır. Bu düzenleme Evrensel İnsan Hakları Hukukunun temel normları arasında yer alan ayrımcılık yasağına aykırıdır. Rus halkı dışındaki halklar için asimilasyoncu bir kanuni zemin oluşturma potansiyeline sahiptir.

Değişiklik tasarısına yine Duma’da eklenen 69. Madde değişikliği hükmünde, yurtdışındaki soydaşların korunması konusunda “Rusya-geneli kültürel kimliğe” (общероссийской культурной идентичности) yapılan referans ile milyonlarca Çerkes, Kalmuk, Tatar ve diğer halkların mensupları dışlanmakta ve hatta tahkir edilmektedir.

Metinde devletin egemenliğine ilişkin 67. Maddede yapılan değişiklik ile, bin yıllık Rus tarihinin anayasaya eklenmesi, dogmatik bir resmi tarihin ortaya çıkması ve açıkça tartışılıp bilimsel yöntemlerle araştırılması gereken Çerkes Sürgünü ve Soykırımı başta olmak üzere pek çok konunun üstünün kanunla örtülmesi tehlikesini barındırmaktadır.

Anayasa değişikliğinin evrensel hukuk ve insan hakları alanında büyük bir geri adım niteliği taşıyan bir diğer düzenlemesi de “uluslararası anlaşmaların Rusya Federasyonu vatandaşlarının özgürlüklerini kısıtlamadığı sürece geçerli olması” hükmünü getirmesidir. Genel olarak tüm Rusya Federasyonu vatandaşlarının, özel olarak da nüfusu daha az olan halkların mensuplarının ve bu bağlamda Kuzey Kafkasya’daki Cumhuriyetlerimizin vatandaşları ile anavatanlarına dönüş yapan soydaşlarımızın yaşadıkları sorunların çözümünde başvurdukları uluslararası hukuk ve insan hakları mekanizmalarının etkinliği fiilen ortadan kaldırılmaktadır.

Tarihsel olarak dönüm noktası sayılabilecek bu süreçte özellikle kurumlarımız, akademisyenlerimiz, sanatçılarımız ve aydınlarımız ile Rusya Federasyonu'nun demokratik kuruluşlarını ve vatandaşlarını sorumlu davranmaya çağırıyoruz.

Mahzurlarını yukarıda sıraladığımız bu değişikliklerin Rusya Federasyonu’nda yaşayan Rus halkı dahil hiçbir halkın çıkarına olmayacağına, federatif devletin barış içinde bir arada yaşama ülküsü ve tarihsel deneyimi ile uyuşmadığına, dışlanma ve zorlanma ile dil ve kimliğinden soyutlanan toplumlardaki bazı bireylerin reaksiyonel davranışlara yönelme riskine işaret ediyoruz.

Rusya Federasyonu kurumlarını ve vatandaşlarını insan haklarına, hukuka ve eşitliğe dayalı demokratik federatif yapının korunması ve güçlendirilmesi yönünde çalışmaya davet ediyoruz. Rusya Federasyonu’nun taraf olduğu uluslararası sözleşmelere de açık aykırılıklar içeren bu değişikliklere ilişkin, başta anayasa değişiklikleri konusunda özel olarak yetkili olan Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu olmak üzere, tüm uluslararası kuruluşları demokrasiyi, azınlık haklarını ve insan haklarını korumak üzere inisiyatif almaya çağırıyoruz.

Diasporadaki Çerkes örgütleri olarak, Rusya Federasyonu halklarının Diasporadaki kişi ve kurumlarını, federatif devletin ilkeleriyle bağdaşmayan tekçi uygulamalara ve kazanılmış hakların geri alınmasına yol açabilecek antidemokratik anayasa değişikliğine karşı açıkça HAYIR demeye çağırıyoruz.

 İmzacı kuruluşlar:

Kafkas Dernekleri Federasyonu

 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 OUR OBJECTIONS TO THE

CONSTITUTIONAL AMENDMENTS OF THE RUSSIAN FEDERATION AND OUR APPEAL TO OUR INSTITUTIONS AND COMMUNITIES

 Our institutions and communities are deeply concerned about some of the provisions in the Amendments to the Constitution of the Russian Federation, which were submitted to the Duma on January 20, 2020 and for which a public vote is planned to be held on April 22, 2020 after completion of due process. The peoples of the Russian Federation and their relatives living outside Russia, especially the Circassians, have reacted strongly to these Amendments, as they extend the anti-democratic centralist features to the Constitution, which, in recent years, have been manifested by laws and practices, such as downgrading the status of native language classes to elective classes at schools.

 Firstly, the statement "The official language of the Russian Federation throughout its territory is the Russian language as the language of the state-forming people, which is part of the multinational union of equal nations of the Russian Federation", which was introduced as an amendment to Article 68 in the Duma, is against human rights and law. With this provision the Russian people are constitutionally defined as the sole “state-forming people”, giving them a superior status over other peoples, and the Russian language, which is already the official language of the Russian Federation, is given prime position above the languages of other peoples, reducing such languages to a secondary position.

The aboveamendment to Article 68 contradicts the essence of the federative state structure and itis also antithetical to the Constitution of the Russian Federation, which starts with the sentence “We, the multinational peoples of the Russian Federation...", basingthelegitimacy of the state on all the peoples of the Russian Federation. The equality of the people and the federative approach are largely eliminated by this constitutional provision and the Russian people are de jureelevated to a position where they are regarded as "more equal than other equal peoples”. This provisionis against the principle of prohibition of discrimination,which is one of the fundamental norms of the Universal Law of Human Rights. The provision has the potential to create the legislative grounds for the assimilation of non-Russian peoples.

The amendment introduced to Article 69, again in the Duma, on the protection of compatriots living abroad, makes a reference to the notion of “All-Russian cultural identity” (общероссийской культурной идентичности), and, by definition, excludes and even insults other peoples, including  millions of Circassians, Kalmyks, Tatars and others.

With the amendment made to Article 67, regarding the sovereignty of the state, a thousand-year-old Russian history has been incorporated to the Constitution, which creates the risk of the emergence of a dogmatic official history and the covering up of many issues by law, especially the Circassian Genocide and Circassian Exile, which must be explored by objective scientific methods and open discussions.

 Another amendment, which is a major step back in the field of universal law and human rights, stipulates that “International agreements are valid unless they restrict the freedom of the citizens of the Russian Federation”. This provision, in effect, rules out the international law and human rights mechanisms which are sought by all the citizens of the Russian Federation, especially by native peoples of the Russian Federation with lesser populations, the citizens of our Republics in the North Caucasus, and their fellow compatriots for the issues they face when returning to their homeland.

In this process, which should be regarded as a historical turning point, we urge our institutions, scholars, artists and intellectuals, as well as the democratic institutions and citizens of the Russian Federation, to act responsibly towards our communities.

We believe that these amendments, with the aforementioned drawbacks, will not be in the interests of any peoples living in the Russian Federation, including the Russian people, and that they conflict with the federative state’s ideal and the historical experience of peaceful co-existence. We also point out the risk of some individuals from societies which are alienated by restrictions on their languages or identities reacting negatively.

We invite the institutions and citizens of the Russian Federation to work towards protecting and strengthening the democratic federative structure based on human rights, law and equality. In relation to these Constitutional Amendments, which also clearly contradict international agreements to which the Russian Federation is party, we call on all international organizations, including the Council of Europe Venice Commission, which has special authority on constitutional amendments, to take initiatives to protect democracy, as well as minority and human rights.

 We, as the Circassian organizations in the Diaspora, invite the individuals and institutions of the peoples of the Russian Federation living in the Diaspora to say NO to these anti-democratic constitutional amendments, which could lead to monist practices that are incompatible with the principles of the federative state and the withdrawal of vested rights.

 Signees:

Federation of the Caucasian Associations