Kafkas Dernekleri Federasyonu'ndan (KAFFED) Kamuoyuna
Yönetim Kurulumuz tarafından, ilgili kurum ve DÇB ile yapılan yazışmalar ile uzman hukukçulardan alınan mütalaa ışığında, DÇB üyeliği hakkında yapılan bilgilendirme ile ilgili olarak, Federasyonumuzun eski başkanları Sayın Cihan Candemir, Sayın Vacit Kadıoğlu ve Sayın Yıldız Şekerci'nin imzacı olduğu bir yazı Federasyonumuza gönderilmiş ve Federasyonumuzun sitesinde yayınlanması talep edilmiştir. Yönetim kurulumuzun, kendisine hitaben yazılan yazı içeriğini değerlendireceği ve gereğini yapacağı bilgisiyle başkanlarımızın yazısını talepleri doğrultusunda paylaşıyoruz:
KAFFED Yönetim Kurulu Başkanlığına
17 Haziran 2022 Tarihli, “Dünya Çerkes Birliği Üyeliği Hakkında Kamuoyunu Bilgilendirme” başlıklı yazınızı hayretle okumuş bulunuyoruz. Eski Başkanlar olarak bizleri , Mühittin Ünal, Cihan Candemir, Vacit Kadıoğlu, Yaşar Arslankaya ve Yıldız Şekerci’yi, 12 Haziran 2022 tarihinde federasyona davet ederek, sizlerin tabiriyle “Bilgi ve görüşlerimize” başvurmuştunuz. Saatler süren toplantıda KAFFED’in DÇB’ye üyeliği konusunda mevcut yazışmalarınızdaki hukuki yorumlarınıza katılmadığımızı ifade ederek geçmiş ile ilgili bilgilerimizi sizlerle paylaşmıştık. Hal böyle iken toplantıda ifade ettiğimiz görüşlerimizi yok sayarak kendi yorumlarınız doğrultusunda kamuoyuna yaptığınız açıklamalarınız bizlere cevap hakkı doğurmuştur. Tarih önünde sorumluluğumuz icabı görüşlerimizin kayda geçmesi açısından aşağıdaki bilgileri kamuoyunun dikkatine sunuyoruz. KAFFED Yönetimi olarak savunduğunuz “Şeffaflık” ilkesi gereği cevap hakkımızı kullandığımız bu yazımızın KAFFED’in sitesinde ana sayfada yayınlamanızı talep ediyoruz.
Kamuoyunun dikkatine
1- DÇB 19-20 Mayıs 1991 tarihinde Nalçik’te yapılan Genel Kurul’da farklı ülkelerden gelen toplumumuzu temsil eden kurum, kuruluş, platform ve inisiyatif üstlenen kişiler tarafından kurulmuştur. Bu kuruluşun kararı “1.Genel Kurul Deklerasyonu” olarak tüm dünyaya ilan edilmiştir. Unutulmamalıdır ki DÇB, Çerkesler’in yaşadığı ÜLKELER in kurduğu bir uluslar arası sivil toplum örgütüdür. Katılımcı ve temsil yetkisi bulunan tüm delegeler ülke adları ile anılmış ve hazirun cetvellerine öyle kaydedilmiştir. 1.Genel Kurul’a katılan ve eşit haklarasahip kurucular olarak deklerasyonun sahipleri, ülkelerini temsilen, SSCB’den Adigey ve Kabardey-Balkar’daki “Adige Dernekleri”, “Rodina” kuruluşları, Karaçay-Çerkesk’ten “Adige, Abaza Dernekleri”, Şapsığ’daki “Adige Derneği”, “Adığe Xeku Derneği”, Moskova ve Krasnodar’daki “Adığe Dernekleri”, “Abhaz Derneği”, İsrail, Ürdün ve ABD’deki “Adıge Yardım Dernekleri”, Almanya ve Hollanda’daki “Adıge Kültür Dernekleri”nin temsilcileri ile Türkiye’den ve Yugoslavya’dan katılan “Misafir” ler olmuştur. Bu deklerasyon Adigece ve Rusça olarak arşivlerde mevcuttur.
2- 1.Genel Kurul’da Tüm katılımcılara Delegasyonumuz adına yaptığımız açıklama Türkiye de Derneklerin Uluslararası Derneklere üye olamayacağına ilişkin yasal düzenleme bulunması nedeniyle Genel Kurula KAF-KUR DELEGASYONU olarak katıldığımızı ve katılan heyetin seçilmiş Gözlemci Misafir Statüsünde katılımı ile ilgili açıklamaya rağmen , Genel Kurul tarafından Katılımcı Delegasyonumuz yapılan oylama ile TÜRKİYE DELEGASYONU ve “Kurucu Üye” olarak kabul edilmiştir. DÇB’nin “Kuruluş Beyannamesi” Başkan Kalmıkov Yuri Hamzatoviç, Başkan Yardımcısı Mikitayev Abdullah Kasbulatoviç ve YK Genel Sekreteri Şokuyev Muhamed Hamidoviç’in imzalarıyla SSCB Adalet Bakanlığı’na verilmiştir. Verilen “Beyanname”de dernek veya kişisel katılım belirtilmeden kurucu ülkeler belirtilmiştir. Bu ülkeler SSCB, Gürcistan Cumhuriyeti (Abhazya’nın o günkü statüsü nedeniyle) ve yabancı ülkeler olarak ABD, Hollanda, Almanya, Türkiye, Ürdün ve İsrail’dir. Eylül 1991 tarihli yazıda Yeni kurulan örgütün, isim ve adresleri de bildirilmiştir. Bu belge de arşivlerde mevcuttur.
3- Toplantıya Türkiye’den katılımın “Misafir, Gözlemci” statüsünde olma nedeni, o tarihte Türkiye’de henüz yasal alt yapı Derneklerin bir araya gelerek FEDERASYON veya KONFEDERASYONLAR OLUŞTURAMAMASI olduğu gibi, Türkiye Genelinde DERNEK ŞUBE İLİŞKİNİN yerel dernekler tarafından endişe ile karşılanıyor olması ile ilgilidir( Özellikle Yerel Derneklerin Mülkiyet sorunları ile ilgili). KAF-KUR süreci bilindiği gibi Türkiye’deki derneklerimizi bir çatı altında birleştirme sürecimizin başlangıcı henüz tüzel kişiliğin oluşmadığı dönemdir. 1.Genel Kurul’a Türkiye adına KAF-KUR delegasyonu olarak, Sayın Muhittin Ünal, Sayın Sabahattin Diyner, Sayın Fahri Huvaj, Sayın Necdet Hatam, Sayın Özdemir Özbay (Sayın Özbay rahatsızlandığı için Maykop’ta kalmış, genel kurula katılamamıştır), Sayın Yusuf Kamil Taymaz, Sayın Sönmez Baykan ve Sayın Şamil Turan’dan oluşan heyet katılmıştır. DÇB kurulduktan kısa bir süre sonra KAF-KUR insiyatif gurubu o günkü yasaların verdiği imkanlarla merkez-şube örgütlenmesi ile KAFDER’i kurmuş, Türkiye adına DÇB’deki temsil hakkı KAFDER geçmiştir. KAFDER sürecinde, Türkiye’de derneklerin uluslararası kuruluşlara üyeliği “Bakanlar Kurulu Kararı” ile mümkün olduğundan, Sn. Muhittin Ünal’ın başkanlığı döneminde “Bakanlar Kurulu Kararı” alabilmek için gerekli siyasi çabalar gösterilmiş girişimde bulunulmuş , ancak o günlerin politik ve siyasi koşulları nedeniyle sonuç alınamamıştır. Türkiye adına DÇB’deki tek yetkili temsilci olarak KAFDER, demokratik şekilde belirlediği delegeler vasıtasıyla genel kurullara katılmış, yönetim kurullarında yer almış, aidatlarını muntazam ödeyerek üyelik vecibelerini sürdürmüştür.
4- 4/11/2004 tarihinde yeni çıkarılan Dernekler Yasası ile Türkiye’de STK’lara tanınan yeni imkanlar çerçevesinde “Bakanlar Kurulu İzin” şartı kalkmış, merkez-şube dernekler statüsündeki KAFDER derneklerle ilişkileri feshedikerek, federasyonumuz KAFFED kurulmuştur. KAFDER’in devamı ve varisi olarak KAFFED gerekli yasal belgeleri tamamlayarak üyelik iradesini içeren gerek genel kurul kararını gerekse Yönetim Kurulu Üyelik Başvurusunu DÇB’ye sunmuştur. Bu müracaat sırasında Türkiye’deki yasal usuller gözetilerek KAFDER’in DÇB’den ayrılması ve yerine yeni kurulan KAFFED’in üye yapılması talep edilmiştir. DÇB’ye gönderilen 16.07.2014 tarihli yazıda, “KAFDER’in de kurucu üye olarak içinde yer aldığı KAFKAS DERNEKLERİ FEDERASYONU’na ait tüzük, 21.12.2013 tarihli Federasyon Genel Kurul kararı ve 24.02.2004 tarih 14 sayılı Yönetim Kurulu kararı ekte gönderilmiştir” denilmiştir. DÇB yönetimi “KAFDER’in de kurucu üye olarak yer aladığı KAFFED”i RF Yasalarına göre devamlılık ilkesini gözeterek oylamaya dahi gerek görmeden DÇB’nin kuruluşundan kaynaklanan “Kurucu Üye” statüsünü devam ettirmiştir. DÇB’nin kuruluş kongresinde Türkiye’yi temsilen imza koyan kişiler ile KAFDER ve KAFFED kuruluş sürecini yöneten kişilerde aynı kişilerdir. Bu gerçek DÇB yönetimlerince gözetilmiş, RF yasaları çerçevesinde uygulama yapılmıştır. Yukarıda izah ettiğimiz tarihi süreç içerisinde KAF-KUR, KAFDER’in devamı ve mirasçısı sıfatıyla KAFFED’in DÇB’ne üyeliğinin RF yasalarına göre hukukidir.
5- Zaten KAFFED yönetimi olarak Adalet Bakanlığından alınan yazıda açıkça ““Uluslararası Çerkes Derneği” Toplum Dernekleri Birliği ile “Uluslararası Çerkes Halkını Bütünleştirme, Çerkes Diyasporasının Tarihi Anavatan İle Bağını Geliştirme Derneği” Toplum Dernekleri Birliği aynı sivil toplum kuruluşunu ifade etmekte olup, dolayısıyla yeniden örgütlenme ve yasal veraset konularında Dernek tarafından alınmış bir karar bulunmamaktadır” denilmektedir. Yazıdan, DÇB’nin kuruluşundan bu güne kadar hiç bir kesinti olmadığı, sadece tüzük ve isim değişikliklerinin yapıldığı anlaşılmaktadır. SSCB döneminde kurulan derneğin tarihi süreç içinde RF yasalarına uygun olarak değişen yasalar ve koşullar doğrultusunda, tüzüğünde ve isminde değişiklikler yapması olağandır. Yapılan değişikliklerin de DÇB’nin varlığında bir kesinti anlamına gelmediği açıktır. Adalet Bakanlığının yazısı bu hususu açıkça teyit etmektedir. Ayrıca RF yasalarına göre üyeliği belirleyen koşul, Adalet Bakanlığı veya diğer kuruluşlarda “kurucu üye” olarak kayıt altına alınmış olması değildir. Yeni yasadan sonra da ilk genel kurula katılanların tümü “doğal üye” kabul edilmiştir.
6- Aynı şekilde Türkiye’nin, DÇB’nın kurulduğu 20 Mayıs 1991 tarihinde kurucu üye olarak yer aldığı, bu üyeliği Türkiye adına birbirinin devamı ve varisi olarak, KAF-KUR delegelerinin, KAFDER ve KAFFED’in sürdürdüğü de DÇB tarafından KAFFED ‘e gönderilen Üyelik Başvuru belgeleri ile bu güne kadar yapılmış bütün Genel Kurullara ait Hazirun Cetvellerinin ve aidat ödeme belgelerinin varlığı karşısında KAFFED’in DÇB üyeliğinin açık kanıtını ortaya koymaktadır. Bu nedenle KAFFED in DÇB üyeliğinin tartışılması da anlamsızdır.
7- Kurucu üye olarak resmi belgelerde sadece Ürdün’ün gözükmesi ise bir formalite gereği olmuştur. SSCB yasalarına göre bir Sivil Toplum Örgütünün “Uluslararası” nitelik kazanabilmesi için tek bir yabancı ülke üyeliği yeterli olduğundan, pratik çözüm olarak en kolay belge temin edebilecek Ürdün Derneği belgeleri yeterli olmuştur. Adalet Bakanlığı ve Federal Vergi Kurumu kayıtlarında sadece Ürdün Derneği’nin isminin yer alması bu nedenledir. Ayrıca her iki kurum da “Kendilerinde sadece “Kurucu Üyelerin” isimlerinin bulunduğunu, Genel Kurulda üye yapılan derneklerin kaydının tutulmadığını” açıkça beyan etmişlerdir. Özetle 1. Genel Kurul’da kurucu olan kişi ve kurumların tümünü kaydetmenin zorluğu karşısında Ürdün Derneği’nin kayıt ettirilmesi bir formalitenin tamamlanması amacıyladır. Bu formalite, 1. Genel Kurul’da DÇB kurucuları olarak adı geçen ülke ve temsilcilerinin “Kurucu” olmadığı anlamında yorumlanamaz. Burada yapılan yanlış, açıkladığımız gerçek olgulara rağmen israrla “KAFFED’in kurucu üye olup olmadığının” sorgulanması olmuştur. Türkiye’nin üyeliğinin olmaması halinde,ABD, Hollanda, Almanya ve İsrail’in de üyeliği yok demektir. Aynı kuruluşlara söz konusu ülkeler için aynı soru sorulursa aynı cevabın alınacağı açıktır.
Sonuç olarak tarihi gerçekler ve ülke yasalarının farklılıkları göz ardı edilerek “yanlış sorular” üzerine alınmış cevaplarla mevcut yönetim kurulu HUKUKİ TESPİT dediği, USUL ESASTAN MUKADDEMDİR diyerek ve önce uluslararası hukuk prensibi dediği ilkeyi bu gün için kendi seçilmiş oldukları Genel Kurul da dahil olmak üzere,KAFFED in bütün yapmış olduğu Genel Kurulları DÇB DELEGELERİNİN de seçimlerini “Yok Hükmünde” KABUL ETMEK SURETİYLE KENDİ ÇİĞNEMEKTEDİR. Türkiye ülke olarak DÇB kurucusudur. Her yabancı ülkeden tek bir kuruluşun üye olması ilkesi doğrultusunda KAFFED Türkiye adına kurucu üyeliğin tek temsilcisi ve varisidir. Yönetim Kurulunun açıklaması, “kendi siyasi tercihlerini”, “hukuki bir tespitmiş gibi” muvazaalı bir şeklinde sunulmasından ibarettir. Yönetiminizin elindeki eksikbilgi belge ve yanlı yorumlarla bir Mahkeme gibi hüküm vermesi, Bizleri böyle bir açıklama yapmaya mecbur bırakmıştır.
Ayrıca, aşağıdaki imza sahipleri geçmiş dönem başkanları ve Onur Kurulu üyeleri olarak, tarihe şu notu düşmeyi de görev addediyoruz:
KAFFED’in seçilmiş yöneticileri KAFFED’in tüzüğü ve ilkeleriyle bağlıdır. KAFFED’in DÇB üyesi olduğu ve ilişkilerini hangi prensiplerle yürüteceği ilkelerinde açıkça belirlenmiştir. Seçilmiş yöneticiler, KAFFED’in en büyük organı olan Genel Kurul kararı olmadan kendi siyasi görüşleri doğrultusunda KAFFED’in ilkelerine aykırı hareket edemez uygulama yapamazlar.
Unutulmamalıdır ki mevcut statükolar ve problemler geçicidir. KAFFED’in seçilmiş yönetim kurullarına düşen görev, koşullar ne olursa olsun, ilişkileri diplomasiyle yürütmek, var olan sorunların çözümüne katkıda bulunmaktır.
Mevcut Yönetim Kurulu KAFFED’in üyeliğinden tam olarak emin olmak istiyorsa çözümü çok basittir. İlk Genel Kurul’da “KAFFED’in 1991 yılından itibaren “Türkiye adına yetkili ve tek temsilci olduğu” konusunda bir karar talep edilerek istenen karar oy birliği ile alınabilir. Amaç “Üzüm yemek” ise çözüm bu kadar basittir.
KAFFED’in DÇB ile bağını koparmanın Türkiye’nin Anavatan ile bağını koparmak anlamına geldiğine, Çerkes toplumunda ve kurumlarında geleceğe yönelik zafiyet oluşturacağına inanıyoruz. Tüzüğü ve ilkeleriyle DÇB üyesi olduğunu beyan eden Federasyon’umuzu Kafkasya’dan soyutlamak anlamına gelecek bu yaklaşımı doğru bulmadığımızı kamu oyunun dikkatine sunuyor ve açıklıyoruz.
Saygılarımızla.
Cihan Candemir (Kaffed eski başkanı, Onur Kurulu Üyesi)
Vacit Kadıoğlu (Kaffed eski Başkanı, Onur Kurulu Üyesi)
Yıldız Şekerci (Kaffed eski Başkanı, Onur Kurulu Üyesi)